Jaką rolę dzisiaj pełni szkoła? Współczesne wyzwania edukacji i wychowania.
Żyjemy w społeczeństwie informacyjnym. Nigdy wcześniej człowiek nie miał dostępu do tylu informacji, zalewają nas one każdego dnia, odkąd media takie jak telewizja i Internet stały się elementem życia codziennego. Podstawową rolą szkoły zatem nie powinno być dłużej przekazywanie nowych wiadomości, ale nauka ich weryfikacji i praktycznego użycia tej wiedzy, która dostępna jest obecnie na wyciągnięcie ręki.
Krytyczne myślenie, pragmatyczne wykorzystanie zdobytych wiadomości, umiejętność współpracy - to kluczowe elementy profilu współczesnego absolwenta szkoły. Obok kompetencji "twardych" - takich jak umiejętność rachowania, czytania, obsługi komputera czy wykonywania doświadczeń chemicznych młodym ludziom niezbędne są także tzw. "kompetencje miękkie", czyli umiejętność planowania pracy, zdolność do adaptacji, skuteczna komunikacja z innymi. W czasach, kiedy jedyną stałą jest zmiana, otwarty umysł i elastyczność w reagowaniu na wydarzenia wydają się niezbędne może nawet tak bardzo, jak ludziom pierwotnym umiejętność rozpalania ognia.
Każda klasa w szkole ma przypisanego nauczyciela-wychowawcę, który pełni rolę mentora grupy, reaguje na trudności i łagodzi konflikty, a także inicjuje działania integrujące społeczność klasową. Ma on do dyspozycji w siatce zajęć jedną godzinę tygodniowo, zwaną godziną wychowawczą, która jest przestrzenią na załatwianie bieżących spraw dotyczących życia klasy. Z całą pewnością można jednak stwierdzić, że każdy nauczyciel, pojawiający się w życiu ucznia, pełni w jakimś stopniu także rolę wychowawcy, co oznacza, że jego działanie modeluje zachowanie dzieci i młodzieży. Pedagodzy powinni być świadomi ogromu odpowiedzialności, jaka na nich ciąży w kształtowaniu postaw, wartości i przekonań młodego pokolenia.
Mówi się, że dziecko uczy się, nawet wtedy gdy Cię nie słucha, bo cały czas Cię obserwuje. Dotyczy to w takim samym stopniu rodziców, co nauczycieli. Dziś już wiemy, za sprawą badań naukowych, że mamy w mózgu neurony lustrzane. To dzięki nim potrafimy być empatyczni, a także umiemy uczyć się przez obserwację. Bardzo ważne dla rozwoju jest zatem, w jakim środowisku przebywa młody człowiek.
Cóż... to pytanie retoryczne. Zmiany po prostu się dzieją. Wielu wspaniałych pedagogów podąża z duchem czasu, oferując swoim wychowankom kształcenie na najwyższym poziomie i odpowiadając na współczesne wyzwania edukacji. Czy system oświaty wspiera, czy wręcz przeciwnie - hamuje rozwój placówek edukacyjnych - o to można się spierać. Pewnym natomiast pozostaje fakt, że każdy z nas może wesprzeć polską edukację, przekazując jeden procent swojego podatku wybranej szkole, aby zwiększyć jej budżet i co za tym idzie finansowe możliwości reagowania na potrzeby i wyzwania.